20/5/09

Η σκοπευτική επιτυχία, είτε στο κυνήγι είτε στο σκοπευτήριο, είναι σαν μια πυραμίδα.
Στην κορυφή της πυραμίδας είναι το αποτέλεσμα στο στόχο, δηλαδή τουλάχιστον τρία κτυπήματα από σκάγια που έχουν φτάσει στο στόχο με αρκετή κινητική ενέργεια. Για τα τρία σκάγια να πλήξουν το στόχο σημαίνει ότι και η τουφεκιά είχει ικανή συγκέντρωση και κατανομή.
Για να φτάσουν τα σκάγια στο στόχο η σκόπευση ήταν σωστή, και σε αυτό συμβάλλουν τα μέτρα του κοντακιού και άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά του όπλου: βάρος, ζύγισμα, ευχρηστία. Αυτό είναι το μέσον της πυραμίδας.
Η βάση, το θεμέλιο, της πυραμίδας είναι η σκοπευτική τεχνική. Ενας τεχνικά καταρτισμένος σκοπευτής μπορεί να στείλει τα σκάγια του στο στόχο ακόμη και αν χρησιμοποιεί ένα όπλο με λάθος μέτρα και φυσίγγια κακής ποιότητας. Αντίστοιχα, ένας κακός σκοπευτής δεν θα καταφέρει και πολλά ακόμη και αν ρίχνει με το καλύτερο όπλο του κόσμου που είναι απόλυτα στα μέτρα του.

Τα συστακικά της βλητικής απόδοσης είναι αποτέλεσμα του σωστου φυσιγγίου στην ανάλογη κάννη με το κατάλληλο τσοκ.
Το αποδοτικό φυσίγγι, αυτό που "κόβει" κατά την κυνηγετική αργκό είναι πια εύκολο να βρεθεί. Σχεδόν όλα τα εργοστασιακά φυσίγγια είναι καλά έως πολύ καλά. Οι σύγχρονες αυτόματες μηχανές γόμωσης, όταν χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που ξέρουν τι κάνουν, και σε συνδυασμό με ένα σταθμό ελέγχου των ταχυτήτων και πιέσεων, δίνουν καλά φυσίγγια. Με λίγη παραπάνω φροντίδα το καλό γίνεται καλύτερο, δηλαδή αν ο κατασκευαστής φροντίζει να προμηθεύεται καλά υλικά, σκληρά σκάγια, συγκεντρωτήρες που προσφέρουν άριστη έμφραξη τότε τα φυσίγγια θα είναι πολύ καλά από την άποψη ταχυτήτων και πιέσεων και μείωσης της παραμόρφωσης των σκαγίων. Οταν αυτά είναι σωστά τότε το έργο αναλαμβάνει η κάννη και το τσοκ.
Η σωστή κάννη κρίνεται στο σύνολο της. Διαστάσεις θαλάμης, μήκος κώνου προσαρμογής, λείανση του κώνου, διάμετρος αυλού, σχήμα τσοκ και βαθμός σύσφιξης, όλα παίζουν ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα, που είναι η συγκέντρωση και κατανομή των σκαγίων που χρειάζεται το κάθε θήραμα και κάθε στόχος.
Ο αυλός είναι ένα μέτρο που πολύ συζητιέται, ειδικά από τότε που φάνηκαν οι διευρυμένοι αυλοί στην αγορά. Η διαφορά ενός διευρυμένου αυλού από έναν κανονικό, δηλαδή έναν αυλό 18,8 χιλιοστών συγκρινόμενο με έναν 18,4 είναι μεν μετρήσιμη αλλά αόρατη στο γυμνό μάτι. Δηλαδή, αν ρίξουμε το ίδιο φυσίγγι από δύο κάννες 71 εκατοστών με μισό τσοκ, μια διευρυμένη και μια κανονική, στην ίδια απόσταση, η διαφορά θα είναι ελάχιστη. Η διευρυμένη θα έχει συγκέντρωση κατά 3 τοις εκατό πιο μεγάλη. Κρίνοντας την τουφεκιά με το μάτι, θα δούμε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά.

Το όπλο, σαν σύνολο μηχανισμού και όχι σαν βλητική μηχανή, είναι η μέση της πυραμίδας.
Εδώ μετράνε τα μέτρα. Ενα όπλο με τα σωστά μέτρα κοντακιού, καθώς και άλλα εργονομικά χαρακτηριστικά είναι αυτό που επιτρέπει στον χειριστή του να το επωμίσει γρήγορα και ρίχνει τα σκάγια του εκεί που βλέπει.
Σε αυτά τα γνωρίσματα προσθέστε το βάρος σκανδάλης, υφή της επιφάνειας του όπλου, και γενικά τις μικρολεπτομέρειες που επηρεάζουν την χρήση. Αυτή είναι η μέση της πυραμίδας.

Στην μετροληψία του κοντακιού οι εφαρμοστές, οι γνωστοί Fitters, αντιμετωπίζουν ένα συχνότατο πρόβλημα: τον πελάτη που δεν ξέρει να επωμίσει σωστά. Το πρόβλημα είναι τόσο συχνό, ειδικά στις μεταπολεμικές γενιές κυνηγών που είναι απομακρυσμένοι από τη ζωή στην ύπαιθρο, που έχει αλλάξει ο τίτλος του επαγγέλματος. Ενώ παλιά λεγόταν εφαρμοστής κοντακιών σήμερα τείνει να ονομάζεται "δάσκαλος" ή "προπονητής" σκοποβολής.
Ο νέος τίτλος του προπονητή είναι επιννόηση του μάρκετινγκ. Βλέπετε είναι δύσκολο να πεις σε κάποιον που πληρώνει ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσό για ένα χειροποίητο όπλο ότι δεν ξέρει να τουφεκά. Πιο εύκολα τον πείθεις να αλλάξει τεχνική όταν του πεις ότι θα περάσει μιαν ώρα με τον "προπονητή" που θα τον μελετήσει στο σκοπευτήριο για να βρει τα μέτρα του!
Το γεγονός είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κυνηγών, και ένα μεγάλο ποσοστό των σκοπευτών, δεν έχουν μάθει στην σωστή σκόπευση με το λειόκαννο. Οι περισσότεροι, για να μην πούμε όλοι, είμαστε λίγο πολύ αυτοδίδακτοι.
Η εκμάθηση της σκοποβολής είναι κάτι σαν την εκμάθηση του ποδηλάτου. Παίρνει λίγο χρόνο να μάθει ο αρχάριος τα βασικά της σκοποβολης, όμως όταν τα μάθει δεν τα ξεχνά ποτέ. Βέβαια χρειάζεται προπόνηση για την απόκτηση και διατήρηση της φόρμας, αλλά η βασική γνώση δεν χάνεται.
Οπως σε μια πυραμίδα, το θεμέλιο είναι σαφώς πιο βασικό συστατικό στο συνολικό οικοδόμημα από τη μέση ή την κορυφή της πυραμίδας.
Το παράδοξο είναι ότι στην κρίση της πλειοψηφίας των κυνηγών και σκοπευτών η ανάλυση της επιτυχίας αρχίζει ανάποδα, από το αποτέλεσμα της βολής και όχι το θεμέλιο. Εδώ αξίζει να θυμόμαστε την παλιά αγγλική ρήση: "είναι πιο καλά να αστοχείς με σωστό στυλ παρά να ευστοχείς με κακό στυλ". Η λέξη στυλ αναφέρεται στην τεχνική.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα δείτε κάποιον να ρίχνει, ξεχάστε για λίγο τον στόχο και δείτε τον σκοπευτή.
Και τώρα να δούμε την δαπάνη σε ποσοστιαία βάση. Πόσα λεφτά δίνει ο μέσος κυνηγός για να μάθει να ρίχνει, πόσα για το όπλο του και πόσα σε φυσίγγια (σε ετήσια βάση); Είναι βέβαιο ότι η δαπάνη αντιστρέφει την πυραμίδα, με την σκόπευση να είναι τελευταία στην δαπάνη, αν υπάρχει καθόλου!
Η εκμάθηση σκόπευση είναι στο ίδιο καλάθι με την δοκιμή στον πίνακα. Η χρησιμότητα της είναι πέρα για πέρα βεβαιωμένη αλλά λίγοι την εφαρμόζουν.